Jatrogenne uszkodzenia skóry u dzieci – rozpoznawanie, leczenie i zapobieganie
16.07.2012
Procedures and drugs in pediatric dermatology: iatrogenic risks and situations of koncern
Kalpana Reddy, Sophia Kogan, Sharon A. Gluck
Clinics in Dermatology, 2011; 29: 633–643
Pełna treść artykułu jest dostępna w publikacji: Medycyna Praktyczna Pediatria 2012/3
Zapamiętaj!*
Do czynników ryzyka jatrogennego uszkodzenia skóry należą: wcześniactwo,
mała urodzeniowa masa ciała, przedłużona hospitalizacja, kaniulacja żył
centralnych, wentylacja mechaniczna oraz stosowanie ciągłego dodatniego
ciśnienia w drogach oddechowych.
Nawet jednorazowe nakłucie skóry noworodka może spowodować powstanie
blizny lub zwapniałych guzków.
Elektrody urządzeń monitorujących mogą być przyczyną rozwoju plamistego
zaniku skóry u wcześniaków.
Martwica lub duże krwawienie w obrębie przedgłowia są czynnikami ryzyka
powstania blizny.
Następstwem zastosowania wyciągacza próżniowego w trakcie porodu
może być plamica lub podbiegnięcia krwawe, obrączkowe pęcherze, rozerwanie
skóry, otarcia lub łagodna odma podskórna.
Roztwory odkażające, w tym alkohol lub jodopowidon, mogą być przyczyną
oparzeń chemicznych u dzieci.
Czynnikami ryzyka odleżyn u dzieci są porażenia, miejscowe zaburzenie lub
brak czucia oraz unieruchomienie.
Najczęstszym powikłaniem cewnikowania tętnicy pępkowej jest zakrzepica,
która może prowadzić do zatorowości i powstania zgorzeli na pośladkach,
nogach lub stopach.
Martwica podskórnej tkanki tłuszczowej zwykle występuje u noworodków
urodzonych w fizjologicznym terminie porodu, które doznały urazu okołoporodowego
prowadzącego do hipotermii lub niedotlenienia. Może wywoływać
powikłania w postaci hiperkalcemii, hipoglikemii, małopłytkowości i hipertrójglicerydemii.
W przypadku wynaczynienia, wielkość uszkodzonego obszaru zależy od objętości
płynu i jego rodzaju. Roztwory zawierające kationy mogą doprowadzić
do martwicy niedokrwiennej, a nawet utraty kończyny.
Zaburzenia równowagi osmotycznej spowodowane wynaczynieniem roztworów
hipertonicznych mogą być przyczyną zwiększonego ciśnienia śródmiąższowego i mechanicznego ucisku, prowadząc w niektórych przypadkach
do zespołu ciasnoty powięziowej.
Urządzenia monitorujące mogą wywołać oparzenia termiczne, nadżerki,
nadmierną pigmentację skóry, utratę czucia, a nawet martwicę z ucisku i zgorzel w wyniku zbyt ciasnego zamocowania czujnika.
Nie należy rutynowo usuwać palców dodatkowych metodą podwiązywania.
Miejscowe zastosowanie lidokainy i prylokainy może wywołać ogólnoustrojowe
działania niepożądane.
_______________
* Od Redakcji
Wybrane treści dla pacjenta
-
Rybia łuska
Rybia łuska to uogólnione nadmierne rogowacenie z tworzeniem się hiperkeratotycznych nawarstwień i dachówkowato ułożonych łusek.
-
Modzele i nagniotki
Nagniotki (zwane odciskami) i modzele są rodzajem pogrubienia naskórka (konkretnie jego warstwy kolczystej i rogowej), które powstają w wyniku długotrwałego działania czynnika mechanicznego. Stanowią one rodzaj odpowiedzi obronnej skóry na powtarzający się ucisk.
-
Łupież czerwony mieszkowy
Łupież czerwony mieszkowy to rzadka choroba skóry, w której przy mieszkach włosowych występują rumieniowe grudki oraz plamy rumieniowe z łuską, a także rogowacenie dłoni i stóp – na skórze pojawiają się woskowate, żółtawe lub pomarańczowe zmiany. Choroba może pojawić się w każdym wieku, jej dokładna przyczyna nie jest znana. W leczeniu stosuje się odpowiednią pielęgnację skóry (emolienty, preparaty z mocznikiem, glikokortykosteroidy), a także retinoidy doustne, metotreksat i leki biologiczne.
-
Badania prenatalne
Badania prenatalne to metody diagnostyczne (inwazyjne i nieinwazyjne), którym poddaje się kobietę ciężarną w celu wykrycia nieprawidłowości genetycznych i innych poważnych chorób płodu.
-
Ostre stłuszczenie wątroby ciężarnych
Ostre stłuszczenie wątroby ciężarnych jest rzadką, ale ciężką i gwałtownie przebiegającą chorobą, występującą w III trymestrze ciąży lub zaraz po porodzie.
-
Rogowiak kolczystokomórkowy skóry
Rogowiak ma postać kopulastego guza, który swoją barwą nie odróżnia się od ubarwienia otaczającej go skóry lub przybiera nieco perłowy kolor. W części środkowej zauważyć można kraterowate wgłębienie, które wypełnione jest masami rogowymi.
-
Choroby wirusowe skóry
Do najczęstszych chorób wirusowych zaliczamy opryszczkę zwykłą, brodawki wirusowe skórne i płciowe, półpasiec, ospę wietrzną oraz mięczaka zakaźnego.
-
Czy można przyjmować antybiotyk podczas karmienia piersią?
Karmię piersią, a lekarz przepisał mi Augmentin. Czy mogę go przyjmować i karmić?
-
Przyłuszczyca plackowata
Bez wątpienia przyłuszczyca jest najbardziej niejasną chorobą w dermatologii. Jedyną pewną cechą tej choroby jest brak związku z łuszczycą. Niektórzy lekarze uważają przyłuszczycę plackowatą za jedną jednostkę chorobową, która jest prekursorem ziarniniaka grzybiastego (jednej z form chłoniaka skóry).
-
Kandydoza skóry
Najczęstsza lokalizacja wyprzeń drożdżakowych dotyczy fałdów skórnych (pachowe, pachwinowe, szpara międzypośladkowa, okolica podsutkowa, pępek, fałdy brzuszne u osób otyłych) oraz okolicy pieluszkowej u niemowląt. Stwierdza się ogniska zapalne, wyraźnie odgraniczone od skóry zdrowej, sączące, nierzadko pokryte białawym nalotem.