Pytanie nadesłane do eksperta serwisu COVID-19
Czy w przebiegu zakażenia SARS-CoV-2 duszności odczuwanej przez pacjenta zawsze towarzyszy spadek saturacji krwi? Czy można na podstawie prawidłowej saturacji przezskórnej pomiar w pulsoksymetrii wykluczyć duszność wywołanej infekcją SARS-CoV-2? Czy odczuwanie duszności przez pacjenta wyprzedza spadek saturacji?
Odpowiedziała:
lek. Lidia Stopyra
Oddział Chorób Infekcyjnych i Pediatrii, Szpital im. S. Żeromskiego w Krakowie
Przez saturację w medycynie rozumiemy wysycenie tlenem hemoglobiny krwi tętniczej. Możemy ją oznaczyć badając gazometrię. Zazwyczaj w praktyce monitorujemy saturację przezskórną pulsoksymetrią, metodą spektrofotometrii transmisyjnej wykorzystującej różne właściwości optyczne hemoglobiny utlenowanej i nieutlenowanej. Według licznych rekomendacji dotyczących COVID-19 każdy pacjent wymaga pomiaru saturacji pulsoksymetrem. a jednym z podstawowych objawów choroby jest duszność. Istnieje zależność pomiędzy obniżoną Sat O2 a odczuwaniem duszności, gdyż zbyt małe wysycenie tlenem hemoglobiny przekłada się bezpośrednio na niedotlenienie tkanek i uczucie duszności. Duszność natomiast jest objawem subiektywnym, a uczucie duszności może wystąpić bez spadku saturacji O2, chociażby z przyczyn emocjonalnych. Każdy znaczący spadek saturacji prowadzi więc do uczucia duszności, natomiast nie każde uczucie duszności wiąże się ze spadkiem saturacji.
W ciągu ostatnich tygodni pojawiły się doniesienia, że w przebiegu COVID-19 może dojść do nietypowej sytuacji i mimo znacznego spadku Sat O2 (nawet do 70%) pacjent nie odczuwa duszności. Dotychczas mogliśmy spotykać się z tym objawem jedynie w warunkach obniżonego ciśnienia atmosferycznego (np. na wysokości >2500 m, podczas lotu samolotem). Za wcześnie jeszcze na ostateczne wnioski, czy w infekcji SARS-CoV-2 może dochodzić do istotnego spadku saturacji O2 bez towarzyszącego uczucia duszności, wymaga to dalszych badań, natomiast u każdego pacjenta diagnozowanego i leczonego z powodu COVID-19 należy uważnie monitorować Sat O2, tak to ujęto w rekomendacjach.
Piśmiennictwo:
1. https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/lista/1002262. https://pubmedinfo.org/2020/04/14/covid-19-nie-prowadzi-do-typowego-zespolu-ostrej-niewydolnosci-oddechowej
3. https://www.uptodate.com/contents/coronavirus-disease-2019-covid-19-infection-control-in-health-care-and-home-settings?topicRef=127759&
4. https://www.nice.org.uk/guidance/ng163/chapter/6-Managing-breathlessness
5. http://www.pteilchz.org.pl/wp-content/uploads/2020/03/Procedura-postepowania-z-dzieckeim-z-COVID-badania-i-schemat-leczenia-27-03-2020-rekomendacje-zespolu-ds-pediatrii.pdf