Czy noworodka matki z potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2 można zaszczepić po urodzeniu zgodnie z PSO przeciwko gruźlicy (BCG) i WZW typu B?

Na razie brak jakichkolwiek danych naukowych dotyczących bezpieczeństwa szczepień w pierwszych dobach życia u noworodków urodzonych przez kobiety z rozpoznaniem COVID-19. Opublikowano dotąd pojedyncze obserwacje dotyczące noworodków urodzonych przez matki, które w czasie porodu były zakażone SARS-CoV-2, ale w żadnym z tych artykułów nie poruszono kwestii szczepień.

Autorzy chińscy ze szpitala uniwersyteckiego w Wuhan w lutym br. opisali serię 9 noworodków urodzonych przez kobiety zakażone SARS-CoV-2. U żadnego z dzieci nie wystąpiły objawy COVID-19, a wyniki badania PCR w kierunku zakażenia SARS-CoV-2 były ujemne. Podobne obserwacje poczynił inny zespół chiński u 4 innych noworodków. Dane te są niezwykle skąpe, dlatego należy uważnie śledzić kolejne doniesienia naukowe, których z pewnością będzie przybywać w trakcie rozwoju pandemii SARS-CoV-2.

W kwestii szczepień wykonywanych u takich dzieci w pierwszych dniach życia, proponuję na razie przyjąć podejście zdroworozsądkowe i pragmatyczne, oparte na następujących przesłankach:

1. szczepienie przeciwko WZW typu B – właściwie brak jakichkolwiek przeciwwskazań do wykonania tego szczepienia u noworodka w dobrym stanie i bez objawów COVID, nie wpływa ono niekorzystnie na układ immunologiczny i jest bezpieczne nawet u dzieci z zakażeniami wrodzonymi wywołanymi przez inne niż SARS-CoV-2 wirusy
2. szczepienie przeciwko gruźlicy – BCG to szczepionka „żywa”, która podana osobom ze znaczną neutropenią może się wiązać z niepożądanymi odczynami; wprawdzie u pacjentów z COVID obserwuje się raczej limfopenię, jednak na razie dane dotyczące obrazu klinicznego COVID u noworodków są bardzo skąpe i nie pozwalają na jednoznaczną wypowiedź odnośnie bezpieczeństwa BCG
3. noworodek matki SARS-CoV-2 dodatniej na pewno będzie przebywał w warunkach izolacji przez kolejne ≥14 dni (w zależności od stanu matki) i może wymagać wykonania badań laboratoryjnych, co zwiększa ryzyko zakażenia wirusem WZW typu B, a z drugiej strony przez ten czas będzie izolowany od innych osób (co znacznie ogranicza ryzyko kontaktu z chorym na gruźlicę).

Podsumowując uważam, że dzieci urodzone przez matki chore na COVID w okresie okołoporodowym należy szczepić przeciwko WZW typu B, natomiast decyzję o szczepieniu BCG powinno się podejmować indywidualnie. Opóźnienie szczepienia BCG do czasu zakończenia obserwacji w kierunku zakażenia SARS-CoV-2 u noworodka (czyli o ≥2 tyg., zależnie od wystąpienia COVID u dziecka lub ostatniego narażenia na kontakt z osobą zakażoną SARS-CoV-2) będzie na razie rozsądniejszym rozwiązaniem, niż szczepienie BCG w pierwszych dniach życia. Wyjątkiem może być sytuacja, w której u osób z najbliższego otoczenia dziecka (np. matki lub ojca) rozpoznano czynną gruźlicę – wówczas potencjalne korzyści z podania BCG w pierwszych dobach życia będą raczej przeważały nad ryzykiem. Zastrzegam jednak, że przedstawione stanowisko może ulec zmianie w miarę pojawiania się nowych danych naukowych.