Zdaniem dr. Piskozuba pandemia COVID-19 powinna też prowadzić do tego, by „przywrócić właściwe miejsce nauce i dowodom naukowym”. – Powszechny dziś dostęp do informacji, internetu sprawiają, że posłuch znajdują poglądy absolutnie wyssane z palca, które nie mają żadnego naukowego znaczenia – zaznaczył dr Piskozub. – Gdybyśmy zastanawiali się, jak się przygotować następnym razem do podobnych wydarzeń, to bardzo mocno trzeba postawić na rzeczywistą naukę i na działania racjonalne.
O psychologicznych skutkach pandemii mówiła z kolei Wiktoria Kubiec, psycholog z Klinicznego Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu, która pracowała także w szpitalu tymczasowym w Opolu. A te, jak podkreśliła, z pewnością będą długofalowe. Jakie skutki diagnozują psycholodzy?
– Między innymi nasilenie objawów depresji w populacji, zarówno u osób dorosłych, jak i dzieci czy młodzieży – mówiła. – Obserwujemy też zdecydowanie zwiększony odsetek osób zgłaszających kryzys psychiczny, zaburzenia lękowe, ale też różne inne powikłania, w tym traumę. Trauma ma to do siebie, że może dotyczyć nie tylko osób bezpośrednio związanych z daną sytuacją, czyli bezpośredniego uczestnika czy pokrzywdzonego. To jest tak zwany pierwszy stopień uczestnictwa w wydarzeniu kryzysowym czy traumatyzującym. Może ona dotyczyć też wszystkich osób w jakikolwiek sposób powiązanych, uczestniczących czy wspomagających pacjentów i rodziny pacjentów, ale też obserwatorów.
Dodała, że personel medyczny jest generalnie w grupie trzeciego stopnia narażenia na doświadczanie skutków wydarzeń traumatyzujących, ponieważ jest bezpośrednim uczestnikiem pomocowym tych sytuacji i obserwatorem. – Ale jako że pandemia dotyczyła nas wszystkich, to personel medyczny był narażony z jednej strony na bycie właśnie uczestnikiem trzeciego stopnia, ale z drugiej strony byliśmy też uczestnikiem pierwszego stopnia, bo my również chorowaliśmy na COVID-19. Mamy też bliskich i martwimy się o nich, doświadczamy lęku o zdrowie, lęku o życie, przed śmiercią, przed zachorowaniem, byciem hospitalizowanym, odizolowanym – stwierdziła.