Resort zdrowia proponuje podniesienie z 1,27 do 1,31 wskaźnika, przez który przemnożona zostanie kwota bazowa przy obliczaniu minimalnego wynagrodzenia lekarzy specjalistów, co oznacza faktyczną obniżkę ich pensji w relacji do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce z 1,6. Jak wygląda wynagrodzenie lekarzy w porównaniu ze średnią krajową w innych państwach OECD?
Fot. Pixabay
Poziom i struktura wynagrodzeń dla różnych kategorii lekarzy wpływa na (względną) atrakcyjność finansową tych specjalności. W wielu krajach rządy mogą określać lub wpływać na poziom i strukturę wynagrodzeń lekarzy poprzez regulowanie ich honorariów lub ustalanie wynagrodzeń w przypadku, gdy lekarze są zatrudnieni w sektorze publicznym. Podobnie jak w przypadku każdej innej kategorii pracowników, jeśli chodzi o lekarzy różnice w poziomie wynagrodzeń w różnych krajach mogą być czynnikiem zachęcającym lub zniechęcającym do migracji.
W krajach OECD wynagrodzenia lekarzy (zarówno lekarzy ogólnych, jak i specjalistów) są znacznie wyższe niż przeciętne. W większości krajów lekarze pierwszego kontaktu zarabiają dwa do czterech razy więcej niż średnie wynagrodzenie w każdym kraju, podczas gdy specjaliści zarabiają dwa do sześciu razy więcej.
W większości krajów specjaliści zarabiali więcej niż lekarze pierwszego kontaktu. W Australii, Belgii i Luksemburgu specjaliści pracujący na własny rachunek zarabiali co najmniej dwa razy więcej niż lekarze ogólni prowadzący działalność na własny rachunek. W Niemczech różnica między specjalistami a lekarzami pierwszego kontaktu jest znacznie mniejsza i wynosi zaledwie 20%. Wśród lekarzy etatowych specjaliści w Izraelu i Wielkiej Brytanii zarabiali w 2017 r. dwa razy więcej niż lekarze pierwszego kontaktu. „W Polsce jednak specjaliści pracujący na etatach zarabiali o 40% mniej niż lekarze pierwszego kontaktu na etacie” – podaje OECD.
1) łącznie ze stażystami; 2) łącznie z wydatkami praktyk
Wynagrodzenie lekarzy w porównaniu ze średnią krajową, 2017 (lub najbliższy rok)
Źródło: OECD Statistics 2019 i OECD Employment Database 2019
Wynagrodzenie lekarzy na ogół wzrosło od 2010 r., jednak w różnym tempie w poszczególnych krajach oraz inaczej dla lekarzy ogólnych i specjalistów. W ostatnich latach zarówno lekarze ogólni, jak i specjaliści z Węgier i Estonii otrzymali znaczne podwyżki wynagrodzeń. Aby zmniejszyć niedobory i emigrację lekarzy, rząd Węgier znacznie podniósł ich wynagrodzenia od 2010 r., przy czym dochody lekarzy ogólnych wzrosły o około 80% w latach 2010–2017, a dochody specjalistów niemal się podwoiły. Te podwyżki zaczęły mieć wymierny wpływ na zamiar opuszczenia kraju przez węgierskich lekarzy - w latach 2017-2018 liczba lekarzy ubiegających się o zaświadczenie o pracy za granicą zmalała o ponad 10%.
W kilku krajach wynagrodzenia specjalistów rosły szybciej niż wynagrodzeń lekarzy ogólnych od 2010 r., zwiększając tym samym lukę w wynagrodzeniach. Jednak w Austrii i Belgii różnica ta nieco się zmniejszyła, ponieważ dochody lekarzy ogólnych wzrosły nieco bardziej niż dochody specjalistów.
1) dane dla samozatrudnionych
Wzrost wynagrodzenia lekarzy ogólnych i specjalistów
Źródło: OECD Health Statistics 2019
Wynagrodzenie lekarzy odnosi się do średniego rocznego dochodu brutto, obejmującego składki na ubezpieczenie społeczne i podatki dochodowe płacone przez pracownika. Zwykle nie powinno obejmować wydatków na praktykę lekarzy pracujących na własny rachunek (w Belgii uwzględniono wydatki na praktykę). W danych OECD dotyczących wynagrodzeń lekarzy dokonano rozróżnienia między lekarzami etatowymi i samozatrudnionymi. W niektórych krajach rozróżnienie to jest niewyraźne, ponieważ niektórzy lekarze na etacie mogą prowadzić prywatną praktykę, a niektórzy lekarze prowadzący działalność na własny rachunek otrzymują część wynagrodzenia w postaci pensji. W danych OECD rozróżniono także lekarzy pierwszego kontaktu i wszystkich innych lekarzy specjalistów łącznie, choć szczególnie ci ostatni mogą stanowić dość niejednorodną grupę.
