Dodała też, że choroby odzwierzęce stanowią w populacji około 70 proc., ale to też działa w drugą stronę, bo człowiek dzieli się swoimi chorobami ze zwierzętami. "To tzw. humanozy. Jesteśmy przecież elementem cyklu biologicznego" – powiedziała.
Zwróciła uwagę, że międzyosobnicze i międzygatunkowe krążenie patogenów – wirusów, grzybów i bakterii – nie u wszystkich ich nosicieli musi wywoływać negatywne skutki. Niemniej, jeśli przekazane zostaną innym organizmom w wielu przypadkach ma to swoje dramatyczne skutki. "Na przykład nietoperze są nosicielami patogenów, które nie robią im krzywdy, ale jeśli przekazane zostaną dalej, to widzimy, czym grożą choćby na przykładzie poprzedniej epidemii SARS z 2002 roku" – powiedziała.
Wśród niedawno pojawiających się chorób wymieniła te wywołane przez wirusa usutu i nipah. Ten pierwszy pochodzi z Afryki. Przeniesiony został na ssaki przez komary. Do Europy trafił wraz z migracją bądź importem ptaków. Z kolei wirus nipah pojawił się w 1998 roku w Kampung Sungai Nipah w Malezji. Źródłem zakażenia były owocożerne nietoperze. Patogen ten wywołuje zapalenie mózgu, a pierwsze objawy choroby przypominają grypę.
"Jest sporo nowych patogenów, które pojawiają się w środowisku. Czasem w bardzo nietypowych miejscach, tam, gdzie dochodzi do zaburzenia równowagi czy zasad poszanowania wszystkich członków niszy ekosystemowej (przestrzeń fizyczna zajmowana przez gatunek wraz z czynnikami fizykochemicznymi środowiska, które mają na niego wpływ – PAP)" – wskazała dr Afelt.
Jej zdaniem to, czy pojawiają się nowe epidemie na świecie lub na danym obszarze geograficznym, zależy nie tylko od drogi, jaką będzie się rozpowszechniał patogen, ale też od naszej odpowiedzialności.
"Poprzez rozwój technologiczny skróciliśmy nieformalny dystans między człowiekiem a człowiekiem, między człowiekiem a towarem, człowiekiem a zwierzętami i produktami odzwierzęcymi czy innymi różnymi substancjami. Gdyby transport do Europy trwał kilkanaście dni czy tygodni, to w przypadku wirusa SARS-CoV-2 nie byłoby szansy na jego tak gwałtowną transmisję" – przyznała.
Ekspertka wyjaśniła też, że uprzemysłowienie produkcji zwierząt, a więc zaburzenie naturalnego krążenia patogenów, które kiedyś trwało zdecydowanie dłużej i dawało możliwość adaptacji i uodpornienia na nie organizmów, sprawia, że obecnie występuje większe zagrożenia epidemiczne na świecie.
"Paradoksem współczesności jest to, że szukając oczywistych zagrożeń, nie znamy faktycznej formy patogenu. Na podstawie aktualnej tendencji rozwoju patogenów w środowisku przyrodniczym jesteśmy w stanie powiedzieć, czy zbliżamy się do niebezpieczeństwa, ale nie wiemy, jak będzie ono wyglądać i jaka będzie jego dynamika" – podsumowała Aneta Afelt.
