Postępy w gastroenterologii i hepatologii dziecięcej w 2009 roku

20.01.2011

Prof. dr hab. med. Piotr Socha, lek. Wojciech Jańczyk, lek. Anna Rybak
Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Immunologii Instytutu "Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka" w Warszawie

Skróty: ALT – aminotransferaza alaninowa, ChLC – choroba Leśniowskiego i Crohna, GERD – choroba refluksowa przełyku, IPP – inhibitory pompy protonowej, NAFLD – niealkoholowa choroba stłuszczeniowa wątroby, NZJ – nieswoiste zapalenie jelit

Główne punkty

Nieskuteczność leczenia zaparcia często wynika ze zbyt wczesnego odstawiania leków oraz stosowania zbyt małych dawek leków.

Opublikowano nowe wytyczne dotyczące postępowania w chorobie refluksowej przełyku.

Opublikowano brytyjskie wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia nieswoistych zapaleń jelit. Scharakteryzowano w nich między innymi role lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, polegąjacą na monitorowaniu stanu klinicznego pacjenta oraz skuteczności i potencjalnych działań niepoąądanych leczenia.

Wczesne zachorowania na chorobę Leśniowskiego i Crohna mogą być spowodowane defektem receptora dla interleukiny 10.

Aktualnie stosowane górne granice norm aktywności aminotransferaz u dzieci prawdopodobnie powinny zostać zmniejszone.

W przeglądzie systematycznym oceniono skuteczność różnych leków w terapii niealkoholowej choroby stłuszczeniowej wątroby.

Gastroenterologia dziecięca obejmuje wiele częstych zaburzeń, których leczeniem zajmują się nie tylko gastroenterolodzy, ale również pediatrzy. Do tych nieprawidłowości należy zaparcie stolca i choroba refluksowa przełyku (gastroesophageal reflux disease – GERD). Pediatrzy coraz częściej we współpracy z gastrologiem opiekują się także pacjentami z nieswoistym zapaleniem jelit (NZJ), ponieważ wymaga tego stale zwiększająca się liczba chorych, przewlekły charakter choroby i konieczność stałego monitorowania jej przebiegu. W związku z powyższym w niniejszym opracowaniu zwrócono szczególną uwagę właśnie na te zagadnienia.

Wybrane treści dla pacjenta

Zgaga: co to jest zgaga, jakie są jej przyczyny Zgaga jest to uczucie palenia i pieczenia w klatce piersiowej i przełyku, za mostkiem, niekiedy dochodzące aż do gardła. Zgaga jest głównym, typowym objawem choroby refluksowej przełyku. Czasem zgaga może występować sporadycznie po spożyciu określonych pokarmów (np. po alkoholu, kawie, czekoladzie). Leczenie zgagi obejmuje modyfikację stylu życia oraz przyjmowanie leków.
Dieta w chorobie refluksowej W kontrolowaniu objawów refluksowej choroby przełyku istotne znaczenie ma modyfikacja stylu życia i zmiana nawyków żywieniowych. Do czynników zwiększających ryzyko rozwoju tej choroby należą: nadmierna masa ciała, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, stres oraz brak aktywności fizycznej.
Rektoskopia Badanie rektoskopowe jest to badanie endoskopowe odbytnicy a badanie rektosigmoidoskopowe to badanie endoskopowe odbytnicy i esicy (końcowej części jelita grubego).
Gazy jelitowe Gazy jelitowe są naturalnie obecne w jelitach. Pochodzą z powietrza połykanego podczas posiłków, podczas mówienia, a także jako produkt fermentacji jelitowej, głównie w jelicie grubym. Gromadzeniu się gazów w jelitach sprzyja spożywanie niektórych pokarmów (np. roślin strączkowych, kapusty), a także niektóre choroby, np. zespół rozrostu bakteryjnego (SIBO) lub zespół jelita drażliwego. Leczenie jest zależne od przyczyny, w pierwszej kolejności należy przeanalizować, czy gazy nie stanowią skutku diety.
Choroba refluksowa przełyku (refluks): przyczyny, objawy i leczenie Choroba refluksowa przełyku to stan, w którym nieprawidłowe zarzucanie treści żołądkowej do przełyku powoduje uciążliwe objawy lub powikłania. Typowymi objawami refluksu są: zgaga oraz uczucie cofania się treści żołądkowej do przełyku, które nasilają się w pozycji leżącej na wznak, przy pochylaniu się, zwłaszcza po obfitym lub tłustym posiłku. W leczeniu stosuje się modyfikację trybu życia oraz leki, głównie hamujące wydzielanie kwasu solnego. Choroba refluksowa przełyku jest chorobą przewlekłą.
Dieta w zaparciach W znacznym stopniu na występowanie zaparć wpływa styl życia i nieprawidłowe nawyki żywieniowe. I choć stres, spożywanie posiłków w pośpiechu oraz brak aktywności fizycznej może sprzyjać zaparciom, to w każdej sytuacji należy wykluczyć zmiany chorobowe i organiczne.
Badanie kontrastowe górnego odcinka przewodu pokarmowego Dowiedz się, na czym polega i jak przebiega badanie oraz w jaki sposób się do niego przygotować.
Kaszel w pozycji leżącej, czy to objaw kaszlu refluksowego? Od 4 miesięcy kaszlę, w dzień kaszel jest mokry, odkrztuszający, wieczorem suchy. Co może być przyczyną?
Zapalenia stawów w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit Dokładna przyczyna występowania zapaleń stawów związanych z nieswoistymi zapaleniami jelit nie jest znana. Przypuszcza się, że zapalenia stawów są powiązane z nieprawidłowościami dotyczącymi funkcjonowania układu odpornościowego, które występują przy nieswoistych zapaleniach jelit. Czasem objawy zapalenia stawów pojawiają się przed zdiagnozowaniem wrzodziejącego zapalenia jelit lub choroby Leśniowskiego i Crohna.
Zaparcia czynnościowe Zaparcie czynnościowe to rodzaj zaparcia, czyli zbyt małej częstości wypróżnień lub sytuacji, kiedy pacjent oddaje twardy stolec z wysiłkiem i towarzyszy temu uczucie niepełnego wypróżnienia. W zaparciu czynnościowym nie ma choroby organicznej, która powodowałaby zaparcie. Jest ono skutkiem nieprawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego, na które składa się wiele czynników: nieprawidłowa dieta, siedzący tryb życia oraz złe nawyki związane z wypróżnianiem się (wstrzymywanie stolca mimo odczuwania parcia). W leczeniu stosuje się przede wszystkim modyfikację trybu życia oraz leki