Zmniejszanie ryzyka powikłań żołądkowo-jelitowych leczenia przeciwpłytkowego i stosowania niesteroidowych leków przeciwza

Zmniejszanie ryzyka powikłań żołądkowo-jelitowych leczenia przeciwpłytkowego i stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Stanowisko American College of Cardiology Foundation, American College of Gastroenterology i American Heart Association 2008

09.02.2009

Opracowanie na podstawie: ACCF/ACG/AHA 2008 expert consensus document on reducing the gastrointestinal risks of antiplatelet therapy and NSAID use: a report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus Documents

D.L. Bhatt, J. Scheiman, N.S. Abraham, E.M. Antman, F.K.L. Chan, C.D. Furberg, D.A. Johnson, K.W. Mahaffey, E.M. Quigley

Circulation, 2008; 118: 1894–1909

Od Redakcji: W artykule przedstawiamy wybrane podstawowe informacje oraz zalecenia.

Opracował dr med. Piotr Gajewski
Konsultował prof. dr hab. med. Witold Bartnik,
Klinika Gastroenterologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

Skróty: ASA – kwas acetylosalicylowy, COX-1 – cyklooksygenaza typu 1, COX-2 – cyklooksygenaza typu 2, INR – międzynarodowy współczynnik znormalizowany, NSLPZ – niesteroidowe leki przeciwzapalne

Mechanizmy działania niepożądanego na przewód pokarmowy

Niesteroidowe leki przeciwzapalne

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NSLPZ), w tym kwas acetylosalicylowy (ASA), są często stosowane w leczeniu bólu, zapalenia i gorączki. Ponadto ASA w małej dawce stosuje się rutynowo w pierwotnej i wtórnej profilaktyce incydentów sercowo-naczyniowych i naczyniomózgowych.

Wybrane treści dla pacjenta

Szczelina odbytu Najbardziej typowy obraz tego schorzenia to piekący ból okolicy odbytu nasilający się przy wypróżnieniach, możliwe jest niewielkie krwawienie (ślad krwi na papierze toaletowym). Szczelina może być „ostra” – o objawach o dużym nasileniu, trwających krótko lub przewlekła, gdy objawy trwają długo. W przypadkach szczeliny przewlekłej może dojść do wykształcenia fałdu na brzegu odbytu.
Pooperacyjna niedrożność jelit Po zabiegu operacyjnym w obrębie jamy brzusznej dochodzi do czasowego porażenia perystaltyki przewodu pokarmowego. Jest to zjawiskiem powszechnym, znanym chirurgom od dawna.
Ostre niedokrwienie kończyny górnej Przyczynami ostrego niedokrwienia kończyny są najczęściej zator (74% przypadków) lub zakrzep (5–35% przypadków). Do rzadszych przyczyn należą: zapalenie naczyń, rozwarstwienie ściany tętnicy, uraz lub uszkodzenie tętnicy (np. jako powikłanie niektórych zabiegów wewnątrznaczyniowych).
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego W pewnych sytuacjach może dojść do stanu zapalnego w obrębie wyrostka robaczkowego. Bez względu na to jaki czynnik spowodawał rozwój stanu zapalnego, powoduje objawy określane jako ostre zapalenie wyrostka robaczkowego. Nieleczone zapalenie wyrostka robaczkowego w przeważającej większości przypadków prowadzi do rozlanego zapalenia otrzewnej, które jest już stanem bezpośredniego zagrożenia życia.
Ostre niedokrwienie kończyn dolnych Przyczynami ostrego niedokrwienia kończyny są najczęściej zator lub zakrzep. Do rzadszych przyczyn należą: zapalenie naczyń, rozwarstwienie ściany tętnicy, uraz lub uszkodzenie tętnicy (np. jako powikłanie niektórych zabiegów wewnątrznaczyniowych).
Zespół rozrostu bakteryjnego Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) to stan, w którym w jelicie cienkim występuje zwiększona liczba bakterii, co powoduje objawy i może prowadzić do zaburzeń trawienia i wchłaniania. Głównymi objawami są: wzdęcie brzucha, biegunki, ból brzucha. Nieleczone SIBO pociąga za sobą niekorzystne skutki zdrowotne (m.in. niedobór witaminy B₁₂, A i D, niedożywienie).
Zespół krótkiego jelita Zespół krótkiego jelita to stan po wycięciu lub wyłączeniu z pasażu pokarmu części lub całego jelita cienkiego, prowadzący do tak znacznego zmniejszenia wchłaniania, że odżywianie drogą przewodu pokarmowego nie pozwala na utrzymanie stanu zdrowia pacjenta. W leczeniu stosuje się przede wszystkim żywienie pozajelitowe w domu.
Celiakia Celiakia (glutenozależna choroba trzewna) to przewlekła, wielonarządowa choroba o podłożu autoimmunologicznym, w której u osób predysponowanych genetycznie wskutek spożywania glutenu dochodzi do uszkodzenia jelita cienkiego. Objawy celiakii mogą dotyczyć przewodu pokarmowego (bóle brzucha, przewlekła biegunka, wzdęcia), ale także innych narządów. Diagnoza jest stawiana na podstawie badania przeciwciał we krwi oraz wyników badania biopsji jelita. Leczenie celiakii polega na stosowaniu przez całe życie diety bezglutenowej, która powoduje ustąpienie objawów i umożliwia prowadzenie normalnego trybu życia.
Zakażenia przewodu pokarmowego przenoszone drogą płciową Zakażenia są konsekwencją technik seksualnych typu anilingus, analnych biernych lub rzadziej fellatio. Najczęściej występują u mężczyzn utrzymujących kontakty seksualne z mężczyznami, aczkolwiek coraz częściej są rozpoznawane wśród osób heteroseksualnych.