Czy powinniśmy preferować inne leki w leczeniu nadciśnienia tętniczego u osób starszych i u młodych dorosłych? Praktyczne

Czy powinniśmy preferować inne leki w leczeniu nadciśnienia tętniczego u osób starszych i u młodych dorosłych? Praktyczne implikacje wyników badań klinicznych - perspektywa amerykańska

18.09.2008

Eduardo Pimenta MD, Suzanne Oparil MD

Artykuł specjalnie napisany dla Medycyny Praktycznej i Polskiego Archiwum Medycyny Wewnętrznej

Skróty:
ACE – konwertaza angiotensyny, ARB – bloker(y) receptora angiotensynowego, BPLTTC – Blood Pressure Lowering Treatment Trialists' Collaboration, RAA – (układ) renina-angiotensyna-aldosteron

Analiza BPLTTC wyników leczenia nadciśnienia u osób starszych i u młodych dorosłych

Nie jest jasne, czy osoby starsze i osoby w młodszym wieku odnoszą podobne korzyści z leczenia przeciwnadciśnieniowego oraz czy wybór leków powinien zależeć od wieku pacjenta; niewiele jest danych naukowych na ten temat. Próbę wyjaśnienia tych zagadnień podjął zespół badaczy Blood Pressure Lowering Treatment Trialists' Collaboration (BPLTTC), który porównał względne obniżenie ciśnienia tętniczego i zmniejszenie ryzyka sercowo-naczyniowego uzyskiwane w różnych schematach leczenia hipotensyjnego u młodych dorosłych i u osób starszych.[1] Badacze ci dokonali metaanalizy 31 badań klinicznych z randomizacją, w których uczestniczyło 190 606 chorych, porównując względne zmniejszenie ryzyka w wyniku stosowania różnych grup leków hipotensyjnych u młodszych dorosłych (<65 lat) i u osób starszych (>=65 lat). Porównano te same schematy leczenia co we wcześniejszym artykule tej grupy badaczy: inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE) vs placebo, blokery kanału wapniowego vs placebo, bardziej intensywne vs mniej intensywne leczenie hipotensyjne, antagoniści receptora angiotensynowego (ARB) vs inne interwencje, inhibitory ACE vs diuretyki i beta-blokery, blokery kanału wapniowego vs diuretyki i beta-blokery oraz inhibitory ACE vs blokery kanału wapniowego.[2] Dokonano też dodatkowych porównań, szczególnie istotnych w świetle niektórych aktualnych wytycznych leczenia nadciśnienia tętniczego: inhibitory ACE lub blokery kanału wapniowego vs beta-blokery oraz inhibitory ACE lub blokery kanału wapniowego vs diuretyki w starszej i młodszej grupie wiekowej. Powyższe przedziały wiekowe wybrano dlatego, że w większości badań uwzględnionych w metaanalizie przyjęto te same kategorie do analiz w podgrupach.

Wybrane treści dla pacjenta

Dieta DASH W profilaktyce i leczeniu nadciśnienia tętniczego istotną rolę odgrywa terapeutyczna zmiana stylu życia. Ważnym jej elementem jest zmiana nawyków żywieniowych. Wśród modeli żywienia korzystnych w kontekście obniżenia ciśnienia tętniczego wymienia się dietę DASH.
Nadciśnienie „białego fartucha” Efekt białego fartucha to wpływ sytuacji w gabinecie lekarskim na zwiększenie wartości ciśnienia tętniczego u pacjenta. Część pacjentów podczas mierzenia ciśnienia przez lekarza odczuwa stres, który przekłada się na zbyt wysoką wartość ciśnienia tętniczego podczas pomiaru. Osoby te podczas samodzielnych pomiarów w domu mają prawidłowe ciśnienie tętnicze, dlatego to zjawisko jest nazywane nadciśnieniem białego fartucha.
Dieta w nadciśnieniu tętniczym Postępowanie niefarmakologiczne w leczeniu nadciśnienia tętniczego obejmuje m.in. prawidłowo zbilansowaną dietę. Ciśnienie mogą obniżyć: zwiększenie spożycia warzyw i owoców, ograniczenie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego oraz zmniejszenie spożycia soli.
Ciśnienie prawidłowe wysokie Ciśnienie prawidłowe wysokie to wartości ciśnienia tętniczego, które mieszczą się w zakresie: RR skurczowe 130–139 mm Hg i/lub RR rozkurczowe 85–89 mm Hg. Ciśnienie prawidłowe wysokie nie jest chorobą, ale u osób, które mają ciśnienie prawidłowe wysokie może dojść do rozwoju nadciśnienia tętniczego. Osoby z ciśnieniem prawidłowym wysokim powinny regularnie mierzyć ciśnienie.
Jak oszacować u siebie poziom ryzyka sercowo-naczyniowego? W celu ustalenia, jakie czynniki mają wpływ na ryzyko groźnych chorób serca i naczyń, w Europie i Stanach Zjednoczonych przeprowadzono badania obejmujące wiele tysięcy chorych. Przez wiele lat obserwowano ich, leczono, sprawdzano, u których osób częściej występują groźne dla życia choroby.
Niskie ciśnienie tętnicze Niskie ciśnienie tętnicze to ciśnienie niższe niż 90/60 mm Hg. Jeśli występuje przewlekle i nie powoduje objawów, leczenie zwykle nie jest potrzebne. Niskie ciśnienie może być spowodowane różnymi chorobami i stanami (np. odwodnieniem), a także przyjmowanymi lekami. Nagły spadek ciśnienia tętniczego może być niebezpieczny i występować we wstrząsie.
Hiperaldosteronizm pierwotny Hiperaldosteronizm to stan spowodowany nadmierną produkcją hormonu zwanego aldosteronem przez nadnercza. Nadmiar aldosteronu powoduje zatrzymanie sodu i wody w organizmie, co skutkuje wzrostem ciśnienia tętniczego.
Badania biochemiczne wykonywane u chorych na nadciśnienie tętnicze Jakie badania dodatkowe wykonuje się u chorych na nadciśnienie tętnicze? Jak się przygotować do badań? Jakie czynniki mogą zafałszować wyniki?
Nadciśnienie tętnicze Nadciśnienie tętnicze to trwałe podniesienie ciśnienia tętniczego, którego wartość wynosi wówczas 140/90 mm Hg lub więcej. Nadciśnienie tętnicze zwykle przez wiele lat nie powoduje objawów i jeśli wartość ciśnienia tętniczego nie jest regularnie kontrolowana, zostaje wykryte w momencie pojawienia się powikłań dotyczących różnych narządów (np. serca, nerek, mózgu). Leczenie polega na modyfikacji stylu życia – odpowiedniej aktywności fizycznej i utrzymywaniu prawidłowej masy ciała, a także przyjmowaniu leków obniżających ciśnienie.