Opracowała lek. Iwona Rywczak
W niemieckim badaniu obserwacyjnym oceniono skuteczność rzeczywistą (efektywność) szczepienia podstawowego i przypominającego przeciwko krztuścowi u dzieci i młodzieży. W badaniu uwzględniono zachorowania na krztusiec potwierdzony laboratoryjnie z lat 2002–2012. W celu obliczenia efektywności porównano wskaźnik wyszczepialności przeciwko krztuścowi u osób, które zachorowały na krztusiec, ze wskaźnikami wyszczepialności w populacji ogólnej. Wyszczególniono następujące grupy wiekowe: (1) dzieci w wieku 2–3 lat urodzone w latach 2005–2009, (2) dzieci w wieku 5–7 lat urodzone w latach 1995–2006 (wiek przedszkolny), (3) młodzież w wieku 15–16 lat urodzona w latach 1995–1996. Dane o odsetku zaszczepionych osób w tych 3 grupach uzyskano ze szkół i przedszkoli.
W latach 2002–2012 u dzieci i młodzieży urodzonych nie wcześniej niż w 1995 roku odnotowano łącznie 2155 zachorowań na krztusiec. Średnia roczna zapadalność wyniosła 80,4/100 000 mieszkańców. W ciągu tych 10 lat obserwowano 2-krotnie większą niż zwykle zapadalność na krztusiec – w roku 2006 (163/100 000 dzieci) i 2012 (120/100 000). W grupie przypadków stwierdzono mniejszy wskaźnik wyszczepialności ≥4 dawkami szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (79–83%) niż w populacji ogólnej (94–97%)
Skuteczność rzeczywista 4 dawek szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi zmniejszała się wraz z upływem czasu od podania ostatniej dawki i wyniosła 96,9% u dzieci w wieku 2–3 lat (95% CI: 72,2–99,3), 87,8% (95% CI: 79,7–92,7) u dzieci w wieku przedszkolnym i 81,7% (95% CI: 40,6–92,8) u nastolatków. Skuteczność rzeczywista była większa u dzieci w wieku przedszkolnym i nastolatków, którzy otrzymali dawkę przypominającą szczepionki (tj. łącznie 5 dawek) i wyniosła odpowiednio 93 i 97%. U dzieci w wieku przedszkolnym urodzonych w latach 1995–1996 obserwowano większą skuteczność rzeczywistą 4 dawek (99,8%) niż u dzieci urodzonych po 1996 roku (75,4%) – w tych grupach odpowiednio 21 i 1% otrzymało ≥1 dawkę całokomórkowej szczepionki przeciwko krztuścowi. Natomiast w przypadku szczepienia 5 dawkami skuteczność rzeczywista była podobna.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że szczepienie podstawowe przeciwko krztuścowi jest bardzo skuteczne w zapobieganiu tej chorobie, jednak w miarę upływu czasu ochrona poszczepienna się zmniejsza. Podanie dawki przypominającej zwiększa efektywność szczepienia przeciwko krztuścowi.
