medycyna praktyczna dla lekarzy
medycyna praktyczna dla lekarzy
|
Ciśnienie tętnicze (mm Hg) | ||||
|
wysokie prawidłowe
SBP 130–139 lub DBP 85–89 |
NT 1. stopnia SBP 140–159 lub DBP 90–99 |
NT 2. stopniaa SBP 160–179 lub DBP 100–109 |
NT 3. stopniaa SBP ≥180 lub DBP ≥110 | |
|
bez innych czynników wpływających na ryzyko |
ryzyko małe zmiany stylu życia bez leczenia farmakologicznego |
ryzyko małe zmiany stylu życia przez 3–6 mies. następnie leczenie farmakologiczne |
ryzyko umiarkowane zmiany stylu życia niezwłoczne leczenie farmakologiczne |
ryzyko duże zmiany stylu życia niezwłoczne leczenie farmakologiczne |
|
1–2 czynniki ryzyka |
ryzyko małe zmiany stylu życia bez leczenia farmakologicznego |
ryzyko umiarkowane zmiany stylu życia przez 3–6 mies. następnie leczenie farmakologiczne |
ryzyko umiarkowane lub duże zmiany stylu życia niezwłoczne leczenie farmakologiczne |
ryzyko duże zmiany stylu życia niezwłoczne leczenie farmakologiczne |
|
≥3 czynniki ryzyka |
ryzyko małe lub umiarkowane zmiany stylu życia bez leczenia farmakologicznego |
ryzyko umiarkowane lub duże zmiany stylu życia przez 3–6 mies.b następnie leczenie farmakologiczne |
ryzyko duże zmiany stylu życia niezwłoczne leczenie farmakologiczne |
ryzyko duże zmiany stylu życia niezwłoczne leczenie farmakologiczne |
|
uszkodzenie narządowe, kategoria 3 PChN lub cukrzyca bez uszkodzeń narządowych |
ryzyko umiarkowane lub duże zmiany stylu życia bez leczenia farmakologicznego |
ryzyko duże zmiany stylu życia niezwłoczne leczenie farmakologiczne |
ryzyko duże zmiany stylu życia niezwłoczne leczenie farmakologiczne |
ryzyko duże lub bardzo duże zmiany stylu życia niezwłoczne leczenie farmakologiczne |
|
rozpoznana ChSN, ≥4 kategoria PChN lub cukrzyca z uszkodzeniem narządowym / czynnikami ryzyka |
ryzyko bardzo duże zmiany stylu życia można rozważyć leczenie farmakologicznec |
ryzyko bardzo duże zmiany stylu życia niezwłoczne leczenie farmakologiczned |
ryzyko bardzo duże zmiany stylu życia niezwłoczne leczenie farmakologiczne |
ryzyko bardzo duże zmiany stylu życia niezwłoczne leczenie farmakologiczne |
|
Czynniki wpływające na ryzyko: płeć męska, wiek, palenie tytoniu (aktualnie lub w wywiadzie), stężenie cholesterolu całkowitego i cholesterolu HDL, stężenie kwasu moczowego, cukrzyca, nadwaga lub otyłość, przedwczesna ChSN w wywiadzie rodzinnym (<55. rż. u mężczyzn, <65. rż. u kobiet), nadciśnienie tętnicze o wczesnym początku w wywiadzie rodzinnym (w tym u rodziców), wczesna menopauza, siedzący tryb życia, czynniki psychospołeczne i społeczno-ekonomiczne, częstotliwość rytmu serca w spoczynku >80/min. Bezobjawowe uszkodzenia narządowe: sztywność tętnic (ciśnienie tętna u starszych chorych ≥60 mm Hg; prędkość fali tętna między tętnicą szyjną a udową >10 m/s); elektrokardiograficzne cechy przerostu lewej komory (wskaźnik Sokołowa i Lyona >35 mm lub R w aVL ≥11 mm; iloczyn Cornell >2440 mm × ms; wskaźnik Cornell [R w aVL + S w V3] >28 mm u mężczyzn lub >20 mm u kobiet); echokardiograficzne cechy przerostu lewej komory (wskaźnik masy lewej komory [w przeliczeniu na wzrost]: mężczyźni >50 g/m2,7, kobiety >47 g/m2,7; przeliczanie na powierzchnię ciała można stosować u osób z prawidłową masą ciała; masa lewej komory / powierzchnia ciała [g/m²] >115 [mężczyźni] i >95 [kobiety]); albuminuria (30–300 mg/24 h) lub zwiększony stosunek albuminy do kreatyniny (30–300 mg/g [3,4–34 mg/mmol]), preferencyjnie z porannej próbki moczu; umiarkowana PChN (eGFR 30–59 ml/min/1,73 m²) lub ciężka PChN (eGFR <30 ml/min/1,73 m²); wskaźnik kostkowo‑ramienny (ABI) <0,9; zaawansowana retinopatia (krwotoki lub wysięki, obrzęk tarczy nerwu wzrokowego). Rozpoznana ChSN: choroba naczyniowomózgowa – udar niedokrwienny mózgu, krwawienie śródmózgowe, napad przemijającego niedokrwienia mózgu (TIA); choroba wieńcowa – zawał serca, dławica piersiowa, stan po rewaskularyzacji mięśnia sercowego; blaszka miażdżycowa stwierdzona metodami obrazowymi; niewydolność serca (w tym z zachowaną frakcją wyrzutową lewej komory); choroba tętnic obwodowych; migotanie przedsionków. | ||||
|
Uwaga: wielkość ryzyka wynikająca z obecności czynników ryzyka podana przykładowo dla mężczyzny w średnim wieku; należy ocenić ryzyko wg skali SCORE. a Celem leczenia farmakologicznego jest osiągnięcie kontroli ciśnienia w ciągu 3 mies. b przy ryzyku umiarkowanym c szczególnie w chorobie wieńcowej d Nie dotyczy chorych >80. rż. będących w dobrej kondycji. ChSN – choroba sercowo-naczyniowa, DBP – ciśnienie tętnicze rozkurczowe, eGFR – oszacowana wielkość przesączania kłębuszkowego, K – kobiety, M – mężczyźni, PChN – przewlekła choroba nerek, SBP – ciśnienie tętnicze skurczowe na podstawie wytycznych ESC i ESH 2018, zmodyfikowane | ||||